Монгол улсын Ерөнхий сайдын урилгаар АНУ-ын дэд Ерөнхийлөгч Ж. Байдэн манай улсад албан ёсоор айлчилж байна. АНУ-ын дэд Ерөнхийлөгчийн хувьд 1944 оноос хойш анх удаагаа манай улсад айлчилж байгаа түүхэн гэдгээрээ онцлог болж байна. Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд өнөөдөр АНУ-ын дэд Ерөнхийлөгч эрхэмсэг ноён Ж.Байдэнтай албан ёсны хэлэлцээ хийлээ. Уулзалтын эхэнд Ерөнхий сайд С.Батболд Монгол улсад албан ёсоор айлчилж байгаад талархал илэрхийлээд, түүхт ойнууд давхцсан жил айлчилж байгаагаараа онцлог болж байна хэмээн тодотголоо.
Түүнчлэн АНУ-ын дэд Ерөнхийлөгч 67 жилийн дараа анх удаагаа Монгол улсад айлчилж байгаа төдийгүй хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 25 жилийн ойн босго тохиож байгаагаараа түүхэн айлчлал юм хэмээн Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тэмдэглээд, таны айлчлал нь манай улс ардчиллыг эргэлт буцалтгүйгээр сонгож, манай ард түмэн улс төрийн эрхэнд байгаа аль ч хүчин ардчиллыг эрхэмлэн дээдэлж байгааг АНУ хүлээн зөвшөөрч үнэлж байгаагийн тод илэрхийлэл хэмээн онцоллоо.
Иж бүрэн түншлэлийн харилцааг хөгжүүлэх өргөн хүрээний асуудлаар санал солилцох таатай боломж энэ удаагийн айлчлалаар тохиож байна хэмээн дурьдаад, Монгол улсад тавтай морилохыг хүслээ. АНУ нь Монгол улсын гуравдагч хөршийн иж бүрэн харилцааг хөгжүүлж байгаа орон юм гэдгийг Монгол улсын Ерөнхий сайд тэмдэглээд, АНУ нь энэ бүсэд энх тайван тогтвортой байдлыг хангахад чухал үүрэг гүйцэтгэж байгааг дурьдаад, Монгол, АНУ, Японы хооронд гурван талт зөвлөлдөх уулзалтыг өнгөрсөн жил Нью-Йоркод зохион байгуулсан бол, Монгол, Солонгос, АНУ-ын хооронд тогтмол уулзалт хийх АНУ-ын санаачилгыг манай улс дэмжиж байгаа гэдгээ Засгийн газрын тэргүүн уулзалтын үеэр онлон тэмдэглэлээ. Түүнчлэн АНУ-ын сенатын танхимаас Монгол Америкийн түншлэлийг дэмжих тогтоол гаргасанд талархал илэрхийлэв. Мөн АНУ-ын Ерөнхийлөгч Б.Обамагийн санаачилгаар нээлттэй Засгийн газрын түншлэлийн харилцааг Монголын Засгийн газар дэмжиж байгаагаа уулзалтын үеэр Ерөнхий сайд С.Батболд илэрхийлээд, Монгол улсад төрийн бус байгууллагуудын түншлэлийг санаачлан хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байгааг эрхэм зочинд дуулгалаа.
Худалдаа эдийн засгийн хамтын ажиллагааны хувьд эдийн засгийн харилцааны хүчирхэг түншлэл бий болгох боломж хоёр орны хувьд их байна, тухайлбал АНУ өндөр технологитой бол, Монгол улс нь байгалийн арвин их баялагтай төдийгүй улс төрийн болоод хөрөнгө оруулалтын тааламжтай орчинтой гэдгийг Ерөнхий сайд онцлоод, худалдаа хөрөнгө оруулалтын хэлэлцээрийн тав дахь шатны хэлэлцээр эхлүүлэхийн ач холбогдлыг үнэллээ. Үүнд Монгол АНУ-ын худалдаа хөрөнгө оруулалтын зөвлөл чухал механизм болох учиртайг тэмдэглэлээ. Мөн Монгол улс далайд гарцгүй орны хувьд транзит тээврийн тарифыг бууруулахад олон улсын дэмжлэг хэрэгтэй байгааг энэ үеэр онцолж байв.
Ил тод байдлын хэлэлцээрийг үргэлжлүүлэх сонирхолтой байгааг Монгол улсын ерөнхий сайд дурьдаад, чөлөөт худалдааны хэлэлцэр байгуулах нь бидний туйлын зорилго гэдгийг тэмдэглэлээ. Тийм болохоор АНУ-ын техникийн туслалцаа нь чухал бөгөөд энэ хэлэлцээрийг ойрын үед тохиролцохыг санал болголоо. АНУ-аас хэрэгжүүлдэг Мянганы сорилын сангийн төслүүд нь манай улсыг дэмжсэн, үр дүн нь шууд харагддаг болохоор хоёр орны ард түмний харилцааг бэхжүүлэхэд чухал үлгэр жишээ төслүүд болсон гэдгийг ч тэрбээр энэ үеэр онцоллоо.
Иргэний агаарын тээврийн салбарын хамтын ажиллагааны гэрээ хэлэлцээрийг үргэлжлүүлж, МИАТ болон АНУ-ын худалдаа хөгжлийн агентлагийн хооронд иргэний нисэхийн болон худалдааны хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, МИАТ-ын сургалтын баазыг бэхжүүлэх, боловсон хүчний чадавхийг сайжруулах асуудлаар санамж бичиг байгуулсан нь эдийн засгийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд чухал хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байгаагаа ч уулзалтын үеэр тэмдэглэлээ.
Цөмийн энергийг энхийн зорилгоор ашиглах талаар хоёр тал үргэлжлүүлэн ажиллахаар тохирч, АНУ-д энэ чиглэлээр боловсон хүчнээ бэлтгэх сонирхолт ой байгаагаа Монгол улсын Ерөнхий сайд энэ үеэр илэрхийллээ. Мөн Батлан хамгаалах салбарт идэвхтэй хамтран ажиллаж, олон улсын энхийг сахиулах үйл ажиллагаа болон тероризмтэй тэмцэх ажиллагаанд Монгол Улс идэвхтэй оролцож байгаа төдийгүй үүний тод илрэл нь Ирак Афганистан дахь манай оролцоо юм гээд, АНУ нь манай Зэвсэгт хүчний шинэчлэлд ихээхэн хувь нэмэр оруулж байгаад эрхэм зочинд талархлаа илэрхийллээ. 2001 оноос эхлэн АНУ-тай хамтран олон улсын энхийг сахиулах “Хааны эрэлд” сургуулийг хамтран зохион байгуулж байгааг бөгөөд цаашид зүүн хойд азийн бүс нутгийн орнуудыг хамарсан томоохон арга хэмжээ болох юм, энэ салбарт АНУ-ын конгрессоос тусламж үзүүлэхээр шийдвэрлэсэнд талархаж буйгаа ч мөн илэрхийлллээ.
Боловсрол соёлын салбар хоёр орны хамтын ажиллагааны том салбар болж байгааг уулзалтын үеэр Монгол улсын Ерөнхий сайд тэмдэглээд, 2010-2011 онд АНУ-ын түүх, соёлын дурсгалыг хамгаалах сангаас 695 мянган ам. долларын санхүүжилт хийхээр шийдвэрлэсэнд мөн талархаж буйгаа онцоллоо. Мөн Уул уурхайн чиглэлээр АНУ-д боловсон хүчнээ бэлтгэх сонирхолтой байгаагаа Ерөнхий сайд уулзалтын үеэр тэмдэглээд, АНУ-д тэтгэлгээр суралцах Монгол Оюутны тоог нэмэгдүүлэх боломжийг судалж үзэхийг хүсээд, бүртгэлийн хураамжийг хөнгөлөх хүсэлт ч давхар хөндөгдлөө.
Олон Улсын асуудлаар хоёр тал нягт хамтран ажиллаж байгааг Ерөнхий сайд тэмдэглээд , удахгүй НҮБ-ын аюулгүйн зөвлөлийн таван байнгын гишүүнд Монгол Улсын цөмийн зэвсэггүй статусыг олон улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөх асуудлаар зөвлөлдөж эхлэх гэж байна. Энэ хурлаас нааштай шийдвэр гарна гэдэгт Монгол Улс нь итгэж найдаж байна хэмээн Ерөнхий сайд тэмдэглэлээ. Монгол Улс нь Солонгосын хойгийг цөмийн зэвсэгээс ангид байх, 6 талт хэлэлцээг сэргээх сонирхолтой байгаа бөгөөд үүнд дэмжлэг хувь нэмрээ оруулахад бэлэн байгаагаа ч уулзалтын үеэр хөндлөө. Мөн Монгол Улсыг АНУ-ын визнээс чөлөөлөх хөтөлбөрт хамаарагдах улсын жагсаалтад оруулахыг мөн уулзалтын үеэр хүслээ. Эрхзүйн туслалцаа болон ялтан шилжүүлэх асуудлаар хэлэлцээр байгуулах сонирхолтой байгаагаа Монголын тал илэрхийлж, .ХЗДХЯ-ны шугамаар энэ чиглэлийн боловсон хүчнүүдийг АНУ-д дадлагажуулах, сургах хүсэлтээ ч мөн илэрхийллээ.
Харин эрхэм зочны хувьд Монгол улсын Ерөнхий сайдын урилгыг маш талархалтайгаар хүлээн авч, ийнхүү Монголыг зорин ирсэндээ туйлын баяртай байгаагаа илэрхийлээд Монгол Америкийн харилцаа нь бодит эрх ашигт тулгуурладагаас гадна бие биенээ дэмжсэн сэтгэл санааны харилцаа байдаг нь сайхан хэрэг юм гэдгийг уулзалтын эхэнд тэмдэглэлээ.
Монгол улс ардчиллыг жинхэнэ утгаар хөгжүүлж байгаа амжилтыг АНУ төдийгүй, бусад улс орон харж үнэлж байдаг. Ардчиллаас ухраагүй явж ирснийг бид сүүлийн 20 жил харж байна, ялангуяа сүүлийн 20 жилд болсон бүх сонгууль шударга бөгөөд чөлөөтэй явагдсан нь үүний илэорхийлэл юм гэдгийг тэмдэглэлээ. Ардчилал хөгжсөнд баяр хүргэхээр ирсэн нь ч айлчлалын бас нэг зорилго байлаа гэдгийг АНУ-ын дэ Ерөнхийлөгч Ж.Байдэн тэмдэглээд,
Монгол Улс АНУ-тай олон салбарт үр бүтээлтэй ойр нягт ажиллаж байгааг онцоллоо. Ялангуяа НҮБ-ын хүрээнд энхийг сахиулах ажиллагаанд Монгол Улс Афганистан болон бусад халуун цэгт цэргийн багаа илгээж Энхийг сахиуланх тероризмтэй тэмцэх ажиллагаанд идэрвхитэй оролцож байгаад талархал илэрхийлж өндөрөөр үнэлэж байгаагаа хэллээ.
АНУ Монгол Улсын гуравдагч хөрш хэмээн хүндтэй нэр хүндийг зүүж явах таатай байгаа. Тиймээс бид гуравдагч хөрш сайн хөрш байхыг эрмэлзэж байна. Монгол Улсыг агуу түүхтэй, сайхан ирээдүйтэй орон гэж хардаг. Ардчилсан орнуудын хамтын нийгэмлэгийг даргалах хүндэт үүрэгт нь амжилт хүсээд Монгол Улс Арчдилсан улс болж цэцэглэн хөгжихийг ерөөлөө. Мөн Монголын АНУ руу чиглэсэн аливаа санал санаачилгыг АНУ нь анзаарамгүй өнгөрөхийн аргагүй түншээ хэмээн үзэж байна гэдгийг уулзалтын үеэр олон дахин илэрхийллээ.
Ил тод байдлын хэлэлцээр байгуулах нь чөлөөт худалдааны хэлэлээр байгуулахын сайн эхлэл гэж үзэж байгаагаа АНУ-ын дэд Ерөнхийлөгч тэмдэглээд, Монголын иргэдийг Визнээс чөлөөлөх асуудлыг судлаж үзэхээ илэрхийлллээ. Мөн Оюутнуудын хувьд энэ асуудлыг нааштайгаар шийдвэрлэх талаар ярилцах нь зүйтэй гэж гэдгийг ч онцоллоо. Гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.
